Kraków z udziałem Zarządu Infrastruktury Wodnej przystępuje do europejskiego projektu badawczego JUST4CARE, którego celem jest połączenie kwestii równości, sprawiedliwości i odporności klimatycznej
z planowaniem miejskim tak, aby realizowane działania adaptacyjne były skuteczne i dostępne dla wszystkich mieszkańców. Projekt finansowany jest w ramach ramowego programu Unii Europejskiej „Horyzont Europa” (HORIZON-MISS-2024-CLIMA-01-08). Inicjatywę rozwoju programu prowadzi Baskijskie Centrum Zmian Klimatu (BC3) – lider projektu – we współpracy z Madrytem pełniącym funkcję miasta pilotażowego. Kluczowym założeniem projektu jest troska o mieszkańców, którzy ze względu na trudną sytuację, np. gospodarczą czy społeczną, są najbardziej narażeni na konsekwencje zjawisk klimatycznych, takich jak upały, powodzie czy susze. Obecnie JUST4CARE realizowany jest pilotażowo w Madrycie, Ankarze, Budapeszcie i Zagrzebiu, gdzie powstają innowacyjne rozwiązania oparte na danych i współpracy z lokalnymi społecznościami. Dodatkowo projekt uwzględnia opracowanie osobnej, kompleksowej strategii replikacji dla miast naśladowczych, takich jak Kraków, Oslo, Utrecht, Rzym, Bilbao, Vitoria i Walencja. Oznacza to, że Kraków będzie realizować strategie adaptacyjne, które zostały już wcześniej wypracowane i przetestowane w miastach pilotażowych. W tym procesie stolica Małopolski będzie wspierana przez partnera konsorcjum – Dark Matter Laboratories Limited (DML) i skoncentruje swoje działania na ważnych wyzwaniach związanych z gospodarką wodną
i zapobieganiem powodziom.
Nowoczesne technologie i sprawiedliwość klimatyczna na usługach mieszkańców
JUST4CARE to w dużej mierze projekt technologiczny, który umożliwi Krakowowi zintegrowanie nowoczesnych technologii z dbałością o mieszkańców, zielone przestrzenie oraz bezpieczne i dostępne osiedla. Dołączając jako miasto replikujące, Kraków będzie korzystać z najlepszych praktyk oraz intensyfikować działania związane z gospodarowaniem wodą i ochroną przeciwpowodziową, opierając się na sprawdzonych rozwiązaniach i doświadczeniach miast pilotażowych. W projekcie zostaną zastosowane modele sztucznej inteligencji, które pozwolą precyzyjnie ocenić ryzyko klimatyczne, a także stworzone zostaną narzędzia takie jak Atlas Sprawiedliwej Odporności Klimatycznej, analizujący przykłady adaptacji
z różnych europejskich miast.
Zarząd Infrastruktury Wodnej na inauguracji projektu JUST4CARE w Madrycie
Podczas spotkania inaugurującego projekt JUST4CARE w Madrycie, które odbyło się w dniach 5–6 listopada i z udziałem Zarządu Infrastruktury Wodnej, wspólnie z organizatorami projektu omówiono harmonogram działań, wymieniono doświadczenia oraz wyzwania lokalnych samorządów. Zaplanowano również opracowanie map potrzeb, barier i szans dla grup szczególnie narażonych na wykluczenie oraz ustalono zasady przekazywania danych do nowo powstającego Atlasu Sprawiedliwej Odporności Klimatycznej.
W kolejnych krokach przewidziane jest stworzenie indywidualnego planu replikacji oraz opracowanie Wytycznych Zarządzania Projektem dla partnerów oraz rozpoczęcie prac nad projektem Planu Zarządzania Danymi. Całość wydarzenia uzupełniono o dwie wizyty plenerowe, podczas których zaprezentowano zmodernizowany obiekt szkoły podstawowej Navas de Tolos (realizowanej w ramach LIFE PACT, z którego JUST4CARE kontynuuje wątek adaptacji klimatycznej) oraz przedstawiono teren dzielnicy Tetuán, w której miasto Madryt planuje realizację działań w ramach projektu JUST4CARE. Następstwem udziału ZIW w wydarzeniu jest planowanie powołania Jednostki Realizujacej Projekt, złożonej
z pracowników ZIW, Wydziału Środowiska, Klimatu i Powietrza oraz Wydziału Strategii i Funduszy Europejskich.
Co przyniesie Krakowowi udział w JUST4CARE?
Dla Krakowa udział w projekcie JUST4CARE to szansa na wzmocnienie miejskiej odporności klimatycznej poprzez korzystanie z doświadczeń innych europejskich miast oraz testowanie innowacyjnych narzędzi wspierających miejskie planowanie, inwestycje i edukację ekologiczną. Dyskusje i warsztaty prowadzone
w ramach projektu umożliwią opracowanie lokalnych planów inwestycyjnych oraz wdrożenie sprawdzonych rozwiązań, takich jak zielono-niebieska infrastruktura czy schroniska klimatyczne,
z naciskiem na sprawiedliwość społeczną. Udział w projekcie pozwoli wzmocnić odporność miasta na wyzwania klimatyczne oraz tworzyć rozwiązania, które poprawią bezpieczeństwo i będą dostępne dla wszystkich mieszkańców, niezależnie od wieku, statusu majątkowego czy miejsca zamieszkania. Ważnym aspektem projektu jest budowanie dialogu między mieszkańcami a instytucjami miejskimi, aby decyzje dotyczące rozwoju poszczególnych dzielnic Krakowa były bardziej świadome, odpowiadały na realne potrzeby społeczności i zapobiegały ich nadmiernemu przekształceniu, prowadząc do procesu gentryfikacji.
