Jednostka Klimat-Energia-Gospodarka Wodna uczestniczyła w ogólnopolskiej konferencji „Zielona Retencja. Oszczędność dla miast” zorganizowanej przez Gdańskie Wody i Gdańską Fundację Wody. Spotkanie poświęcono znaczeniu terenów zielonych dla zagospodarowywania i oczyszczania wód opadowych. Tegoroczna edycja pochyliła się w szczególności nad rolą renaturyzacji i ochrony terenów podmokłych w miastach, poruszony został też temat jakości wód opadowych, odciążenia kanalizacji deszczowej i ogólnospławnej oraz rozwijania projektów związanych z zieloną retencją w różnych polskich samorządach. Podczas warsztatów przekonano najnowszą wiedze i doświadczenie dotyczące ekonomicznych i ekologicznych sposobów na odciążenie sieci ogólnospławnej. Omówiono także możliwość skorzystania z dofinansowań unijnych m.in. z programu Feniks. Kolejnym elementem konferencji było omówienie problemu renaturyzacji i ochrony terenów podmokłych w miastach, a także sposobów zagospodarowywania zieleni do oczyszczania i magazynowania wód opadowych wykorzystywanych w polskich miastach. Uczestnicy konferencji wzięli udział w szkoleniu z modelowania sieci wodociągowych i kanalizacyjnych co pozwoliło na stworzenie od podstaw modelu przepływu w rzekach, kanalizacji, czy na tarasach zalewowych. Taka analiza sytuacji powodziowej w mieście pozwala na wizualizację realistycznych wyników, jakie niesie za sobą określony parametr opadu.
Podczas konferencji zaprezentowano podejście do zielono-niebieskiej infrastruktury w kilku największych miastach w Polsce. Z przeprowadzony badań wynika, że 63 proc. mieszkańców Gdańska deklarowało konieczność większego zazielenienia przestrzeni publicznej. O zmianach klimatu widocznych niemal na każdym kroku opowiedział gospodarz wydarzenia, prezes Gdańskich Wód Ryszard Gajewski. Z jednej strony stolica Pomorza boryka się podtopieniami spowodowanymi przez gwałtowne nawalne deszcze, z drugiej strony poziom wody w ciekach szczególnie latem, jest bardzo niski, co skutkuje suszą. Odpowiedzią Gdańska ale i wielu innych polskich miast jest retencja wody opadowej, gromadzenie jej w okolicy, gdzie nastąpił opad i odciążanie tzw. czarnych punktów do których grawitacyjnie i błyskawicznie spływa nadmiar deszczu. Niebiesko-zielona infrastruktura, przybiera w Gdańsku różne formy. Stawy retencyjne do magazynowania wody czy zbiorniki retencyjne powstają w niemal każdej przestrzeni. Infrastruktura drogowa to coraz częściej obniżony lub „dziurkowany” krawężnik, którym woda szybciej spływa z drogi do przydrożnych muld, czy ogrodów deszczowych.
Samo ograniczenie koszenia w mieście przyniosło 50 tys. m³ retencji w mieście. Działania Gdańskich Wód to ponad 100 ogrodów deszczowych, a pierwszy z nich powstał dokładnie 30 lat temu. Wszystkie przynoszą wymierne korzyści dla ludzi i przyrody.
W ramach warsztatów w terenie 80 uczestników i uczestniczek Konferencji „Zielona Retencja. Oszczędność dla miast” odwiedziło aż 8 gdańskich obiektów ogrody deszczowe przy ul.: Traugutta, Żaglowej, 3 maja, Goszczyńskiego, Jana z Kolna/Malarzy, Elbląskiej (przy fabryce Northvolt); naturalny Zbiornik Leśny na Stogach, oraz ożywiony Staw Góralska w Brętowie.
Na potrzebę adaptacji do zachodzących zmian klimatu zwrócił uwagę Szymon Tumielewicz. Z analiz Ministerstwa Klimatu i Środowiska wynika, że w ciągu 30 lat, czyli od roku 1976 do 2006 nastąpił 20 proc. wzrost zagrożenia suszą. Niezbędne jest promowanie postaw ekologicznych w gospodarstwach domowych, a także racjonalne projektowanie miast. Z danych Instytutu Ochrony Środowiska -Państwowego Instytutu Badawczego wynika, że intensywne opady, susze czy powodzie generują każdego roku ogromne straty dla gospodarki, to nawet 6 mld zł strat rocznie. Podkreślono, że miasta jednocześnie nie przyczyniają się do zmian klimatu, jak i ogromnej mierze muszą mierzyć się z ich skutkami.
O problemach z przestrzenią w zabytkowym mieście oraz olbrzymimi nakładami finansowymi na strategiczne inwestycje modernizacyjne w Krakowie opowiedział Piotr Ziętara, prezes Zarządu Wodociągów Miasta Krakowa. Długość sieci kanalizacyjnej z przyłączami w stolicy małopolski to 2100 km. 40 proc. sieci to kanalizacja ogólnospławna. Odciążenie infrastruktury z deszczówki jest możliwe m.in. przez rozbudowę zielono-niebieskiej infrastruktury. Zadanie realizuje od 2020 roku Klimat-Energia-Gospodarka Wodna.
Jednostkę KEGW na konferencji reprezentował Piotr Zymon, Kierownik działu Ewidencji i Uzgodnień Klimat Energia Gospodarka Wodna, wieloletni pracownik samorządowy związany z gospodarką wodno–ściekową na poziomie gminnym, powiatowym i województwa. Przedstawiciel KEGW podkreślił, iż polityka jednostki dotycząca wydawania warunków technicznych na budowę przyłączy do kanalizacji deszczowej określa maksymalną ilość deszczówki, którą z konkretnej lokalizacji można odprowadzić pod ziemię do kanałów. Pozostała część musi być zatrzymywana na miejscu w nieckach, rowach retencyjno-infiltracyjnych, zbiornikach skrzynkowych, studniach chłonnych czy w końcu otwartych stawach. Piotr Zymon podkreślił, że każdy z nas, w skali mikro, może dołożyć swoją cegiełkę do oszczędzania wody. W dalszej części wystąpienia omówiono działania związanie z modelowaniem najbardziej newralgicznych zlewni Krakowa m.in. zlewni Kabel i podjęte działania. Omówione zostały również różnorodne, lokalne działania Krakowa, które przynoszą wymierne korzyści dla ludzi i przyrody: budowa oczek wodnych, stawów, ogrodów deszczowych, rowów retencyjnych, muld, czy nowych zbiorników i przepompowni – KEGW realizuje te działania i wspierają inicjatywy lokalne od początku działalności.
Podczas konferencji zwrócono uwagę na oddziaływanie dróg na wody opadowe, co dotyczy przede wszystkim działań bezpośrednich związanych z eksploatacją pojazdów i dróg. Dr inż. Janusz Bochatkiewicz podkreślając, iż średnia wieku samochodu na polskich drogach to 12 lat – zwrócił uwagę na osadniki oraz separatory produktów ropopochodnych. Urządzenia w istotny sposób wpływają na jakość środowiska i miejskich potoków.
Warsztaty prowadzili przedstawiciele Ministerstwa Środowiska i Klimatu, Wód Polskich, Instytutu Ochrony Środowiska, Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie, Gdańskich Wód, Aquanet Retencja, KEGW, Gdańskiego Zarządu Dróg i Zieleni w Gdańsku, Politechniki Krakowskiej, Politechniki Gdańskiej, Wodociągów Miasta Krakowa, Aquanetu S.A., Biura Rozwoju Gdańska, Kancelarii Radców Prawnych CIC, Urzędu Miasta Wrocław, Urzędu Miasta Gdańska, DHI Polska i inni przedstawiciele różnych „wodnych” branż z całego kraju.
